Over wolven en pony's

hypocriet (bn., zn. m/v; meerv. hypocrieten) 1. (bn.) schijnheilig; huichelachtig. 2. (zn.) iemand die deugdzaam of moreel doet, maar zelf die normen niet naleeft. Voorbeeld: “Het is hypocriet om streng tegen roken te pleiten, maar zelf stiekem te roken.”

De afgelopen dagen zijn er in onze provincie weer heel wat traantjes over de wangen gevloeid, en begrijpelijk, want het verliezen van een geliefd dier is hartverscheurend.

Maar achter de verontwaardiging schuilt een ongemakkelijke waarheid. De wolf doet precies wat wij elke dag doen: op zoek gaan naar voedsel. Men noemt het “natuurgeweld” wanneer een roofdier een prooidier pakt, maar vindt het vanzelfsprekend dat wij – met onze wegen, verkavelingen en industriële landbouw, kortom van de pot gerukte ruimtelijke ordening – het leefgebied van diezelfde dieren naar de Filistijnen helpen. Men verwacht een nulrisico in het buitengebied, maar laadt in de supermarkt wel zonder enig schuldgevoel vlees in de winkelkar dat tegen een hoge ecologische kost is geproduceerd. En dan zullen we maar met geen woord reppen over het dierenleed dat die kippen, varkens, schapen, runderen ondergaan tijdens de opkweek, het transport en finaal de slachting voordat dat stukje vlees in het plastic bakje in de supermarkt belandt.

Dit is de hypocrisie van het huidige wolvendebat: men wil natuur, maar enkel en alleen als zij zich gedraagt als decor. Een probleemoplossend overleg begint niet bij het wegzetten van de wolf als monster, maar bij het erkennen wat hij is: een opportunistische toppredator in een landschap dat onze beleidsmakers, op zijn zachtst gezegd, uiterst chaotisch hebben ingedeeld.

Volgens Europese regelgeving en het Vlaamse kader gelden de – ocharm 4 volwassen – wolven in Vlaanderen niet als probleemwolven. Zij hebben dus, in tegenstelling tot de waanideeën van minister Ben Weyts, net zoals alle schapen, paarden, pony’s etc. het recht om beschermd te worden. Minister Brouns krijgt voor een zoveelste keer de kans om te laten zien dat hij zijn twee portefeuilles (landbouw & omgeving) mooi kan verzoenen – al is hij daarin nog maar zelden succesvol geweest. Mochten zijn inspanningen de “dierenvriendjes” toch onverzadigd laten, kunnen zij nog altijd rekenen op minister van mobiliteit, Annick de Ridder. Haar recente weigering om wildrasters te plaatsen langs de te hernieuwen Noord-Zuid verbinding, zal niet enkel in de rekening snijden, maar ook in een aantal toekomstige wolvenwelpjes (letterlijk).

De vraag is dus niet zozeer “hoe raken we van de wolf af?”, maar wel “hoe verkleinen we verder de (reeds kleine) kans dat de wolf in zijn eetpatroon al eens afwijkt van everzwijn, ree etc.?”

Het antwoord ligt redelijk voorhanden. Wie dieren houdt, draagt een zorgplicht. Net zoals men zijn pony’s water en hooi geeft, dient men ze ook te beschermen tegen mogelijke gevaren. In geval van de wolf volstaat een wolfproof omheining om het risico op een gruweldaad te herleiden tot praktisch 0! Trouwens, wie zijn afsluiting wolfproof laat maken, krijgt daarbij 90% van de kostprijs terugbetaald door de Vlaamse overheid, professionelen zelfs de volle pot! Iemand die in de tuin enkele kippen of bijenvolken houdt, kan er maar van dromen dat die overheid belastinggeld uitgeeft aan bescherming van hun geliefde dieren tegen respectievelijk een steenmarter of Aziatische hoornaar. Zij draaien daarentegen volledig zelf voor de kosten op.

Maar zelfs met die wolfproof omheining blijft een dieper probleem onaangeroerd. Men heeft de wolf tot symbool gemaakt van alles wat we kwijt zijn geraakt: de onvoorspelbaarheid van een natuur die niet naar de pijpen van de mens danst. In een tijd waarin het vanzelfsprekend lijkt dat alles beheersbaar, planbaar en risicoloos moet zijn, confronteert de wolf ons met een ongemakkelijke realiteit: wij zijn niet de baas.

Die confrontatie roept angst op en dat maakt dat men naar simpele oplossingen grijpt. "Afschieten!" roept de een. "Laten leven!" roept de ander. Alsof de natuur zich wat aantrekt van onze (politieke) voorkeuren.

De wolf is geen indringer, maar een medebewoner van onze prachtige provincie en we zullen allemaal moeten leren die rol met hem te delen. Want samenleven betekent niet dat de een opzij moet voor de ander – het betekent dat we allebei ons gedrag aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid.

Voor voorbeelden van effectieve wolfproof omheiningen, zie https://www.wolffencing.be/wolfwerendeomheining

Bovenstaand beeld werd met AI gegenereerd.

#landbouw #ruimtelijkeordening