30.04.2025
Een groene buffer tussen industrie en landbouw, vol zonnepanelen?

In Tongeren-Borgloon wil Storm 102 een zonnepanelenpark aanleggen in een groene bufferstrook.
In het opzicht van maximaal gebruik van de open ruimte klinkt dit aardig: dubbeldoel gebruik van open ruimte als groene buffer en voor groene energie.
In de praktijk moeten we kritisch blijven. Meerdere doelen voor open ruimte moet kunnen, op voorwaarde dat de intrinsieke waarde van de open ruimte het belangrijkst blijft. Een groene buffer hoort groen te zijn en een effectieve afscheiding te zijn tussen de aangrenzende zones.
De groene bufferzone waarover nu gesproken wordt, blijkt ook niet zomaar een stukje gras!
Het gaat om historisch permanent grasland, een zeldzaam ecosysteem dat zich over decennia gevormd heeft. Zulke gebieden herbergen unieke biodiversiteit, slaan koolstof op in de bodem, en vervullen een belangrijke landschappelijke en ecologische functie. Eens verstoord, zijn ze nauwelijks nog te herstellen.
Dat mogen we dus niet verloren laten gaan. Ook niet door een goedbedoeld initiatief.
Kan dat wel? Een groene buffer tussen industrie en landbouw, vol zonnepanelen?
Waar kunnen zonnepanelen wel?
Niet elke plek is geschikt voor zonnepanelen. Zonnepanelen kunnen prima op daken, als overkapping over parkings, op andere verharde plaatsen. Agrovoltaics kunnen onder voorwaarden ingezet worden op (intensieve?) landbouwpercelen, of ecologisch minder waardevolle open ruimte.
De Vlaamse regering probeert nu via ‘bestemmingsneutraliteit’ te voorzien dat windturbines (en zonneparken?) overal moeten kunnen, ongeacht de ruimtelijke bestemming. Dat betekent dat de ruimtelijke bestemming alleen geen reden zal vormen voor een weigering. Op voorwaarde dat de oorspronkelijke bestemming niet gehinderd wordt.
Wij pleiten voor gezond verstand: de waarde van de open ruimte, of het nu ecologisch is of agrarisch, moet altijd op de eerste plaats komen.
Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns, liet ook al verstaan dat hij niet zomaar voorstander is van zonneparken op landbouwgrond, of in andere open ruimte. Zo gaf de Vlaamse overheid onlangs een negatief advies voor de bouw van een zonnepanelenpark van dezelfde uitbater, Storm 102, op landbouwgrond in Turnhout en Jabbeke. "Beide projecten kregen een ongunstig advies omdat ze niet verenigbaar zijn met de agrarische bestemming van de percelen", deelde de minister mee.
Hij ging zelfs nog een stapje verder: “Ik ben terughoudend voor het leggen van extra druk op de open ruimte tout court.”
Begin dus maar met de verharde oppervlakten en ‘harde bestemmingen’ vol te leggen met zonnepanelen.
Een studie van VITO toont dat het technische potentieel van zonnepanelen op Vlaamse daken (57,8 TWh) de huidige doelstelling voor zonne-energie (3,3 TWh) ruimschoots overstijgt.
Daarom pleit Natuurpunt voor een sturende rol van de overheid.
Beeld zonnepanelen: Michael Schwarzenberger via Pixabay.com.
#ruimtelijkeordening #energie
